Kirył Sosnowski

---

Biografia przedwojenna

Kirył Sosnowski był osobą o wybitnym dziedzictwie. Urodził się jako syn Wacława Sosnowskiego, znanego przemysłowca z Wielkopolski, oraz Stanisławy z domu Weber. W 1920 roku rozpoczął naukę w gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, gdzie z sukcesami ukończył edukację w 1929 roku.

Kolejne lata, od 1929 do 1936, spędził na studiowaniu na Wydziale Prawno-Ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego, zdobywając tytuł magistra prawa. W trakcie studiów aktywnie angażował się w działalność studencką. Został członkiem Bratniej Pomocy oraz przez dwa lata, w latach 1930–1932, pełnił funkcję sekretarza Związku Akademickiego Młodzież Wszechpolska w Poznaniu.

Również w 1928 roku był współzałożycielem miesięcznika „Orlęta”, który wydawany był przez tajną Organizację Młodzieży Narodowej. W jego życiorysie zapisano również członkostwo w tajnym akademickim Związku Młodzieży Polskiej „Zet”. Działalność ta podkreślała jego zaangażowanie w sprawy narodowe.

Od 1933 do 1939 roku Kirył pełnił również ważną rolę jako redaktor w „Przewodniku Katolickim” oraz „Tęczy”. Jako redaktor techniczny był odpowiedzialny za ilustracje i opracowanie graficzne wielu publikacji w Wydawnictwie Księgarni Św. Wojciecha. W szczególności, jego praca przy głośnej książce Józefa Kisielewskiego „Ziemia gromadzi prochy” wzbudziła spore kontrowersje. Efekt jego działalności sprawił, że znalazł się na liście wrogów III Rzeszy, a Gestapo zaczęło go ścigać.

Działalność w okupowanej Polsce

Po rozpoczęciu II wojny światowej i zajęciu Poznania przez wojska niemieckie jesienią 1939 roku, Kirył Sosnowski, działający pod pseudonimem „Konrad”, stał się jednym z założycieli organizacji „Ojczyzna”. W tej organizacji pełnił istotną rolę jako kierownik Wydziału do Spraw Łączności z Zagranicą, a także był zastępcą kierownika Wydziału do Spraw Politycznych.

W roku 1940 włączył się w działalność Komendy Okręgowej Związku Walki Zbrojnej w Poznaniu, gdzie objął funkcję szefa sztabu. Z kolei od lata tego samego roku do stycznia 1941 roku, pełnił obowiązki szefa Biura Informacji i Propagandy Komendy Okręgu.

W styczniu 1941 Sosnowski został wysiedlony z Wielkopolski i przeniósł się do Warszawy. Tam objął stanowisko kierownika Sekcji Zachodniej Departamentu Informacji w Biurze Zachodnim przy Delegaturze Rządu. Został również jednym z organizatorów Studium Zachodniego, które stało się ośrodkiem badawczym zajmującym się problematyką niemcoznawczą oraz zagadnieniami przyszłej polskiej granicy zachodniej.

Był współautorem oraz redaktorem publikacji dotyczącej sytuacji ludności na obszarach wcielonych do III Rzeszy, zatytułowanej Z pierwszej linii frontu (wydanie Warszawa 1943, Glasgow 1943). W lipcu 1943 roku zainicjował powstanie Agencji Informacyjnej „Kraj”.

Niestety, jego działalność zakończyła się aresztowaniem przez Niemców 13 kwietnia 1944 roku. Przebywał w więzieniu na Szucha oraz na Pawiaku, a następnie został przewieziony do obozu koncentracyjnego Stutthof.

Losy powojenne

Po zakończeniu II wojny światowej w 1945 roku, kiedy to wojska radzieckie wyzwoliły region, Kirył Sosnowski powrócił do Poznania. Ta przełomowa chwila zainicjowała wiele ważnych wydarzeń w jego życiu zawodowym. Wkrótce po wojnie stał się jednym z współorganizatorów Instytutu Zachodniego, co świadczy o jego zaangażowaniu w odbudowę kultury i nauki w Polsce. Od kwietnia 1946 roku piastował stanowisko redaktora w czasopiśmie „Przegląd Zachodni”, a w latach 1948–1949 kierował wydziałem wydawniczym Wydawnictwa „Pallottinum”.

Jednak w marcu 1949 roku jego życie wzięło dramatyczny obrót, gdy został aresztowany i skazany na 8 lat więzienia. W 1953 roku odzyskał wolność, a cztery lata później zrehabilitowano go. W okresie lat 1953–1961 pracował intensywnie w Poznańskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk, Instytucie Zachodnim oraz w Księgarni św. Wojciecha. Od 1959 do 1964 roku miał zaszczyt prowadzić redakcję krajową „Cahiers Pologne Allemagne”, periodyku wydawanego w Paryżu, co podkreśla jego znaczenie na międzynarodowej scenie intelektualnej.

W latach 1964–1965 Kirył Sosnowski wykładał również socjologię w Arcybiskupim Seminarium we Wrocławiu oraz w Duchownym Seminarium Zagranicznym w Poznaniu w latach 1957–1966. W 1961 roku uzyskał na Uniwersytecie Adama Mickiewicza tytuł doktora praw za pracę poświęconą problematyce dzieci w systemie hitlerowskim, co stanowiło ważny wkład w badania historyczne. Zmarł 19 września 1966 roku, a jego pamięć została uhonorowana poprzez pochówek na cmentarzu Górczyńskim. W 1961 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, co utwierdza jego znaczenie w historii Polski.

---

Oceń: Kirył Sosnowski

---