Jan Ewaryst Zbąski

---

Życiorys

Jan Ewaryst Zbąski urodził się 2 października 1825 roku w Krotoszynie, w rodzinie Łukasza oraz jego żony, z domu Skąpskiej. Miał starszego brata Józefa oraz młodszą siostrę Florentynę, która wyszła za mąż za Jana Plucińskiego.

W trakcie swojej kariery ukończył studia oraz pracował jako referendariusz w Sądzie Apelacyjnym w Poznaniu. Zaznaczył również swoją obecność w świecie sztuki, kończąc Szkołę Sztuk Pięknych w Warszawie. Pod koniec lat pięćdziesiątych XIX wieku przebywał w Wiedniu, gdzie na pewno rozpoczął tworzenie swojego dorobku artystycznego.

Na początku kwietnia 1860 roku Warszawski Kurier informował o przybyciu Ewarysta Zbąskiego do Warszawy, gdzie prowadził pracownię rzeźbiarską na Lesznie pod numerem 663/4. W tej pracowni uruchomił również laboratoryjne urządzenie galwanoplastyczno-artystyczne. Zajmował się tworzeniem licznych dzieł, w tym: figur, biustów, medalionów, wazonów, pucharów oraz kielichów. Jego działalność obejmowała także produkcję kopii medali, numizmatów, płyt i walców drukarskich, a także form dla introligatorów oraz wyrobów sztucznych kwiatów i liści.

Od 1861 roku zaczynał wykazywać większą aktywność artystyczną, wystawiając takie prace jak:

• model pucharu myśliwskiego z dekoracją inspirowaną poematem „Pan Tadeusz” A. Mickiewicza,
• rzeźba „Jeździec tatarski”,
• rzeźba „Druciarz”,
• modele pomników Jana Kochanowskiego i Fryderyka Chopina,
• „Urszulka Kochanowskiego”,
• „Popiersie Mickiewicza”,
• „Cyryl i Metody”,
• „Popiersie bankiera Jakuba Flotowa” oraz inne.

Około 1880 roku w technice galwanoplastycznej stworzył plakietę z płaskorzeźbą „Bitwy pod Grunwaldem” według Jana Matejki. Plakieta ta miała wymiary 127 X 280 mm i była sygnowana z lewej, na dole: „Zbąski”. W roku 1881 projektował z kolei dla Edwarda Odyńca ozdobny kałamarz, który był niezwykle ozdobny, przypominający architekturę hebanowego łuku triumfalnego.

Jednym z jego najważniejszych dzieł pozostaje „Popiersie doktora Jana Bącewicza”, które wystawiono w 1869 roku w warszawskiej „Zachęcie”. Odlew z brązu tej rzeźby znajduje się na pomniku nagrobnym rodziny Bącewiczów na warszawskich Powązkach.

Zbąski pozostał kawalerem przez całe życie, nie zakładając rodziny i nie mając dzieci. Zmarł 9 września 1891 roku w Warszawie i został pochowany na cmentarzu powązkowskim.

---

Oceń: Jan Ewaryst Zbąski

---