Marian Melchior Antoni Langiewicz, urodzony 5 sierpnia 1827 roku w Krotoszynie, był postacią niezwykle istotną w historii Polski. Zmarł 10 maja 1887 roku w Konstantynopolu. Jako generał oraz dyktator powstania styczniowego, które miało miejsce w marcu 1863 roku, odgrywał kluczową rolę w dążeniu do niepodległości kraju.
Warto podkreślić, że Langiewicz był także wykładowcą Polskiej Szkoły Wojskowej, gdzie dzielił się swoją wiedzą i doświadczeniem z przyszłymi pokoleniami oficerów, co miało ogromne znaczenie dla rozwoju polskiej myśli wojskowej.
Życiorys
Marian Langiewicz uczył się w gimnazjum znajdującym się w Trzemesznie. Następnie podjął studia z zakresu prawa w Wrocławiu i Berlinie, co otworzyło mu drogę do kariery wojskowej jako oficer artylerii w armii pruskiej. W roku 1860 wziął udział w wyprawie prowadzonej przez Garibaldiego na Sycylię, podczas której wykazał się wyjątkowym męstwem oraz determinacją.
W Cuneo wykładał w Polskiej Szkole Wojskowej, a jego poglądy stały się powodem do ostrej polemiki z Ludwikiem Mierosławskim. Jego zaangażowanie w sprawy niepodległościowe było widoczne również na obczyźnie, gdzie brał aktywny udział w organizacjach dążących do odzyskania wolności dla Polski.
Przed wybuchem powstania w 1863 roku, Langiewicz działał w Komitecie Centralnym Narodowym, sprowadzając do kraju potrzebne uzbrojenie, takie jak karabiny z Niemiec i Belgii. Już od 1862 roku przygotowywał się do zorganizowania powstania w Polsce. W dniu 9 stycznia 1863 roku, decyzją Komitetu Centralnego, został mianowany pułkownikiem województwa sandomierskiego. Po przybyciu do obozu koło Wąchocka, miał na celu skoncentrowanie sił powstańczych oraz przeprowadzenie ataku na Warszawę.
W dniu 22 stycznia 1863 roku, jego zgrupowanie z sukcesem wyprowadziło trzy ataki na wojska rosyjskie, osiągając kluczowe zwycięstwa w Jedlni, Bodzentynie i Szydłowcu, co utorowało drogę do kampanii, określanej przez historyków jako kampania Langiewicza. W tej samej chwili został dodatkowo mianowany naczelnikiem województwa krakowskiego.
W obozie znajdującym się w klasztorze w Wąchocku zgromadził siły liczące łącznie 1400 ludzi, organizując oddziały jazdy, piechoty oraz służb. Umożliwiło mu to utworzenie kancelarii sztabowej, ambulansu, drukarni oraz małej fabryki broni. Rosyjskie wojska wkrótce rozpoczęły pościg za Langiewiczem, atakując z kilku stron jednocześnie. W bitwie pod Słupią, 11 lutego, odniósł kolejne zwycięstwo, a 17 lutego został mianowany generałem przez Tymczasowy Rząd Narodowy. O tym wydarzeniu informował 12 numer pisma Ruch.
Langiewicz zyskiwał coraz większe poparcie, a w Małogoszczu połączył swoje siły z oddziałem przybyłym z Mazowsza, co zwiększyło jego armię do liczby 2500 żołnierzy. Niestety, w dniu 24 lutego 1863 roku poniósł klęskę w bitwie przeciwko przeważającym siłom rosyjskim, co zmusiło go do odwrotu. Jego niechęć wobec Mierosławskiego została wykorzystana przez poznańskich i galicyjskich działaczy stronnictwa „białych”, którzy 11 marca 1863 roku powołali go na dyktatora powstania, nadanym mu stopniem generała.
Uroczystość ogłoszenia jego dyktatury miała miejsce w dworku w Goszczy. Niestety, tydzień później, po niepowodzeniach w bitwach pod Chrobrzem i Grochowiskami, Langiewicz się załamał, opuścił pole bitwy i udał się do Galicji.
W dniu 19 marca tego samego roku został aresztowany przez Austriaków i spędził dwa lata w więzieniu w twierdzy Josephstadt. Po uwolnieniu w 1865 roku, mieszkał na emigracji w Anglii oraz Szwajcarii, a następnie wyjechał do Turcji, gdzie pełnił rolę przedstawiciela fabryk Kruppa. Od 1867 roku służył w armii tureckiej pod nazwiskiem Langie Bey, jednak jego kariera była pozbawiona sukcesów i przyniosła mu jedynie niedostatek oraz zapomnienie.
Marian Langiewicz zmarł 10 maja 1887 roku w Konstantynopolu, a jego miejsce spoczynku znajduje się na angielskim cmentarzu Haidar Pasza, gdzie został pochowany obok swojej żony, Suzanne.
W dniu 21 stycznia 1933 roku, zmarli powstańcy z 1863 roku zostali uhonorowani przez prezydenta RP Ignacego Mościckiego Krzyżem Niepodległości z Mieczami. Z kolei 19 czerwca 1937 roku Minister Spraw Wojskowych nadał imię Generała Mariana Langiewicza koszarom 56 Pułku Piechoty Wielkopolskiej w Krotoszynie.
W Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie znajduje się jego szabla, angielska oficerska wz. 1857. Od 2013 roku Langiewicz jest również patronem parku na wrocławskim Grabiszynie.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Wawrzyniec Mazany | Radosław Kląskała | Paweł Bielawny | Wiesław Marszałek | Melitta Schenk Gräfin von Stauffenberg | Albin Walenty Rak | Karol ŚwinarskiOceń: Marian Langiewicz